Deze week bespreekt de gemeenteraad de begroting voor 2019. Dat is traditioneel een moment stil te staan bij oud en nieuw beleid. Wij doen dat ook. Onderstaand onze zogenaamde algemene beschouwingen. Het is even lezen maar dan weet je ook wat: over burgerparticipatie, De Veerhoeve, de schulden van de gemeente, armoede bij kinderen en ouderen, het sprookje van de AH XL, sport, cultuur, legalisering van de wietteelt en nog het een en ander:
Algemene beschouwingen zijn om terug te blikken en om vooruit te kijken. De eerlijkheid gebiedt gelijk te melden dat we dit met gemengde gevoelens doen. Niets menselijks is ons vreemd en evenals velen in ons midden zien we ons graag in control: de gemeenteraad als het bestuurlijk centrum van de gemeente Goes waar in alle wijsheid besluiten worden genomen voor het welzijn van de gemeente en de burgers. We zijn dit jaar tegen de grenzen van die wijsheid aangelopen. En dan hebben we het over de Veerhoeve. Een standaardprocedure, het wijzigen van een bestemmingsplan, heeft voor honderden mensen hun leven op de kop gezet. Met de beste bedoelingen wilden raad, het gemeentebestuur en de betrokken ambtenaren de toenmalige eigenaar faciliteren in het moderniseren van zijn camping. Met behoud van staanplaatsen voor de vaste gasten. Het eigendom veranderde een aantal malen, een groep investeerders kwam in beeld, de grenzen van het vastgestelde bestemmingsplan werden opgezocht. Schaamteloos sprinkhaankapitalisme wint het van de spaarcenten van Heinz en Mien Modaal. Allemaal volgens de regels.
Over de wijzigingen in het bestemmingsplan zijn de huurders van de Veerhoeve niet geïnformeerd. Was niet nodig, liet het gemeentebestuur in antwoord op een vraag van ons weten. Want immers een private aangelegenheid tussen eigenaar en huurders. En die huurders hadden de aankondiging kunnen lezen in een huis-aan-huis blad. Laat dat blad nou niet bezorgd worden bij de chalets en stacaravans aan het Veerse Meer. En wat is er op tegen om betrokkenen altijd te informeren over voor hen belangrijke ontwikkelingen? Dat laatste is een van de uitgangspunten bij burgerparticipatie, een ander beleidsonderwerp waarover we ons zorgen maken.
Piep-participatie
Burgerparticipatie is voor alle bestuurders een van de belangrijkste opgaven van deze tijd. Burgers zijn niet meer het makke stemvolk uit de tijd van Thorbecke maar willen volop betrokken worden bij voor hen belangrijke ontwikkelingen in de woon- en leefomgeving. En dat kunnen ze ook. Door ervaring, scholing en gemeenschappelijke inzichten is de burger van nu een burger die serieus genomen kan worden. Burgerparticipatie houdt in dat niet alleen met de eigenaar en maar ook met de huurders van De Veerhoeve om tafel gegaan wordt. Altijd de betrokkenen definiëren en daarmee in gesprek gaan. Eerlijk alle informatie delen, scenario’s bespreken, varianten ontwikkelen, keuzes maken. Zo moeilijk is het eigenlijk niet, die burgerparticipatie. Maar met de eigenaren van De Veerhoeve praat de gemeente Goes wel, de huurders komen pas in beeld als ze daar zelf uitdrukkelijk om verzoeken. Burgerparticipatie is in Goes piep-participatie geworden. Te vaak kijkt de gemeente, als een bestuurlijke controlfreak, eerst of ze haar eigen zin kan doordrijven. Als er protesten komen wordt uitgelegd dat het proces goed is doorlopen. Houden de protesten aan dan pas komt er soms, niet altijd, ruimte voor burgers om te participeren.
Waarom toch steeds eerst die weerstand aanwakkeren? Voorbeelden? De verwarmingsperikelen in Ouverture, de sluiting van dorpshuis De Griffioen, de plannen voor De Veerhoeve, de ontsluiting van De Schilderswijk. We hopen dat, nu een andere wethouder burgerparticipatie in de portefeuille heeft, dit belangrijke thema eindelijk (na al die jaren) serieus genomen wordt en bestuur en ambtenaren zaken los durven te laten. Dat geldt voor de gemeenteraad. Maar zeker ook voor het college en de medewerkers. Bestuurlijk, ambtelijk en politiek Nederland komt uit een traditie van zelf willen beslissen, controleren en de touwtjes in handen houden. Dat gaat niet samen met burgerparticipatie. Burgerparticipatie verwacht van de bestuurders dat zij de overstap durven maken naar faciliteren en ondersteunen. Want echt, de burger weet en kan veel meer dan we denken.
Mag het een onsje minder, met die schulden?
Waar we ons ook zorgen over maken dat is de schuldpositie van de gemeente. We zitten (met een schuld die eind 2019 144 miljoen bedraagt) nog steeds in de oranje-zone, het gebied waarin volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten voorzichtigheid is geboden. We kunnen ons voorstellen dat er oplossingen voor het Omnium worden gekozen waardoor we dichter bij de rode zone komen. En rood of oranje: door de schuld brengt Goes dagelijks 14.000 euro naar de banken. Geld waarvoor we veel nuttiger bestemmingen kunnen bedenken. Graag horen we van het college of de ontwikkeling van de schuldquote (inclusief het Omnium) aanleiding kan worden voor nieuwe bezuinigingen. Nog liever vernemen we, ook van andere partijen, hoe we eindelijk vorm gaan geven aan de breed uitgesproken wens de schuldpositie van Goes voor eens en altijd in goede banen te leiden. Bijvoorbeeld door de schuld uiteindelijk maximaal even groot te maken als de exploitatie, dan zitten we eindelijk in groen gebied.
Zelfs de vezels laten het bij het Goese college afweten
Schulden hebben alles te maken met inkomsten en uitgaven. En daar is wat raars aan de hand. In 2016 stonden we voor zware bezuinigingen. Met een enquête werd de Goesenaren gevraagd wat zij wilden. Over veel waren ze het oneens maar over 1 ding niet: de lasten voor de burgers moesten niet omhoog. Dat was een heldere boodschap, helemaal in lijn met wat de meeste partijen (waaronder de drie in het college) hadden betoogd tijdens de verkiezingen en in het collegeprogramma. Desondanks gingen de lasten voor de burgers omhoog. Wie door dit college nu wel worden ontzien zijn de ondernemers. De VVD verzilvert haar sterkere positie in het college met een cadeautje van 400.000 euro voor ondernemend Goes. We ervaren het als opvallend dat het college op onze vragen geen enkel argument heeft kunnen geven waarom deze maatregel noodzakelijk is. Premier Rutte had het – bij de dividendbelasting – nog over zijn vezels. Maar zelfs die laten blijkbaar het college in de steek. Tot nu lijkt de hele lastenverlichting een gevoel. Een pleziertje voor bedrijven omdat het kan, niet omdat het moet. De maatregel staat haaks op de lastenverzwaring voor burgers twee jaar geleden. De PvdA vraagt zich af: wanneer krijgen de burgers een lastenverlichting?
Dan liever minder wachtlijst
En als het geen belastingverlichting wordt dan hebben we nog wel wat maatregelen voor die vier ton die echt hout snijden. Bijvoorbeeld door de wachtlijst voor beschut werk flink in te korten. Het is de PvdA al enkele jaren een doorn in het oog dat deze wachtlijst bestaat. Het college maakt zich volgens de verantwoordelijke wethouder geen zorgen. De PvdA doet dit wel. Jaarlijks staan nu mensen aan de kant. De wachtlijst wordt niet kleiner en door de instroom blijft deze bestaan. Als aan het aan de PvdA ligt gaan we hier zo snel mogelijk iets aan doen.
Naast de toegankelijkheid tot werk zijn er allerlei andere vormen van toegankelijkheid, fysiek maar ook psychologisch. Het is fijn te kunnen constateren dat Goes doorpakt. Er is een budget van twee ton, er komt een onderzoek naar beperkingen (en oplossingen). We houden hier graag het tempo in, iedereen moet mee kunnen doen. Om knelpunten te blijven signaleren stellen we voor dat Goes toegankelijkheidsambassadeurs benoemt: Goesenaren die door beperking, inzicht of ervaring goed in staat zijn aan te geven waar de toegankelijkheid te kort schiet en hoe deze verbeterd kan worden.
Armoede moet niet mogen
Ruim 3% van de Goesenaren heeft een bijstandsuitkering. Armoede in onze samenleving is een probleem. Jonge en oude Goesenaren worden beperkt in hun deelname aan de maatschappij. Een sportclub, een dagje weg of kinderfeestje zijn te duur als je in armoede leeft. Nog steeds zijn inwoners afhankelijk van organisaties als De Voedselbank, Het Leger des Heils of Sport- en cultuurfonds. We willen ervoor zorgen dat geen enkel kind slachtoffer hoeft te worden van armoede. We zijn daarom groot voorstander van het kindpakket en willen het pakket graag uitbreiden.
Ook ouderen in armoede willen we helpen. We zien graag dat er naast een kindpakket, ook een ouderenpakket wordt ontworpen om armoede tegen te gaan. Armoede begint met voldoende inkomen. Het basisinkomen kan kansen beiden om armoede tegen te gaan. De PvdA wil de komende jaren graag kijken of Goes kan experimenteren met het basisinkomen. De PvdA wil dat sport ook bereikbaar is voor onze kinderen. Helaas groeien ook in Goes kinderen op in armoede. Daarom pleit de PvdA ervoor nog meer bekendheid te geven aan het Jeugdsportfonds en het Jeugdcultuurfonds. Zodat de arme Goese kinderen hun weg weten te vinden naar een sportieve, gezonde toekomst.
Cultuur
De PvdA wil dat cultuur toegankelijk is voor iedereen. Daarom hebben wij het themajaar omarmt. In het nieuwe themajaar zullen laagdrempelige activiteiten plaatsvinden die door iedere Goese burger kunnen worden bezocht. Zowel kleine als grote cultuurverenigingen moeten de kans krijgen om zich te ontwikkelen en te groeien. Wij vragen nadrukkelijk aandacht voor het Museum de Bevelanden. Wat ons betreft maken we extra geld vrij voor het museum, zodat het museum meer van de Bevelandse (en dus Goese) geschiedenis aan de inwoners en de toeristen kan laten zien. Daarnaast onderstrepen we het educatieve karakter van het museum. Ziet het college mogelijkheden om het onderwijs (basisschool en middelbaar) nog meer te koppelen aan cultuureducatie?
Waanidee wordt onderdeel van beleid
Gemengde gevoelens hebben we ook waar het gaat om de binnenstad en de detailhandel. We hebben behoefte aan een duidelijke visie op de binnenstad. De regel is dat er geen nieuwe winkels buiten de binnenstad mogen komen en het winkelaanbod gecentreerd moet worden. In de praktijk zien we dat dit beleid niet consequent gehandhaafd wordt. Bij de Goese Schans komen nieuwe winkels, op Klein-Frankrijk, bij de Goese Poort en nu ook bij de nieuwe appartementen op de Piet Hein-kavel. Kortom, in de praktijk wordt er niets gedaan aan de versnippering van het winkelaanbod en wordt de binnenstad juist verzwakt waar we dat niet wilden. Terwijl we toch zo duidelijk zijn gewaarschuwd die versnippering te voorkomen.
Erg zorgelijk bij het beleid voor de detailhandel vinden we het absurde verhaal over de AH XL die op de Westerschans zou komen. Drie jaar lang duikt een project van minimaal 3000 vierkante meter en honderden parkeerplaatsen op in raadsstukken en uitlatingen van het college. Inmiddels weten we dat het een waanidee was. Maar wel een waanidee dat mede als argument is gebruikt om in tijden van bezuinigingen te investeren in een dure, nieuwe turborotonde op het Tiendenplein. Wij zijn hier erg van geschrokken. Hoe is het mogelijk dat zo’n majeure natte droom onderdeel van beleid is geworden? Zijn er nog meer verzonnen projecten? We vertrouwden altijd op de informatie van het college. Dit vertrouwen volhouden vinden we moeilijk.
Dorpen
De gemeente Goes draait niet alleen om de stad Goes. Wij willen dat ‘s-Heer Hendrikskinderen, ‘s-Heer Arendskerke, Eindewege, Wolphaartsdijk, Oud-Sabbinge, Kloetinge, Kattendijke en Wilhelminadorp bereikbaar en leefbaar blijven. In onze ogen lukt dit door een regelmatige ov-verbinding, een bruisend verenigingsleven en vooral dat inwoners omkijken naar elkaar. Dorpshuizen zijn ontmoetingsplaatsen en mogen niet worden gesloten. Is het college het met ons eens dat alle dorpshuizen de komende jaren open blijven.
Sport
Sporten is gezond voor alle Goesenaren. Wij hebben een brede variatie aan sportclubs in onze gemeente. Goes voetbalt op een hoog niveau in de derde klasse. Ook kunnen Goesenaren korfballen, badmintonnen, tennissen, watersport, atletiek en andere sporten beoefenen in onze gemeente. Een van de belangrijkste sportfaciliteiten is het Omnium. De manier waarop de financiële huishouding bij het Omnium nu in elkaar steekt, baart ons grote zorgen. Dit moet anders. Is de raad bereid om een raadsenquête op te tuigen om alle feiten omtrent het Omnium boven water te krijgen? Wij wel.
Stop het gedonder aan de achterdeur
Goes heeft zich aangesloten bij het verbond van rookvrije gemeenten. Op zich goed want roken is slecht en moet zeker niet als voorbeeld getoond worden aan kinderen. We willen allemaal een rookvrije generatie. Maar we hechten ook aan de vrijheid van burgers de genotsmiddelen te gebruiken die zij wensen. We vinden het belangrijk dat mensen die gebruik willen maken van softdrugs dit veilig kunnen doen. Dit betekent dat het achterdeurbeleid op de schop moet en dat Goes, wat de PvdA betreft, mee moet gaan doen aan het landelijk experiment van legale wietteelt.
Op dit moment wordt softdrugs nog illegaal gekweekt en verkocht aan zowel coffeeshops als straathandelaren. Burgers die op dit moment softdrugs kopen kunnen niet honderd procent zeker zijn dat het veilig is. Het is namelijk onbekend hoe de wiet gekweekt wordt, onder welke omstandigheden en of er nog verzwarende middelen/chemicaliën zijn toegevoegd. Daarnaast kan met de legalisatie van de wietteelt beter zicht komen op de verkoop en het gebruik van softdrugs, omdat coffeeshops dan als centrale verkooppunten gebruikt worden. Dus legaliseer de aanvoer van softdrugs en wie het gebruik van genotsmiddelen door volwassenen aan banden wil leggen: concentreer je op het alcoholgebruik. Dat is bewezen vele en vele malen schadelijker voor de consument en de samenleving.
Goedkoop wonen blijft een recht
Zorgen houden we ook over het aanbod van goedkope sociale huurwoningen. Het is belangrijk voor Goes dat er meer betaalbare woningen komen in de sociale huursector en als starterswoningen. Op dit moment is het aanbod in goedkope sociale huurwoningen vrij laag terwijl de verwachting is dat de Goese bevolking nog de komende vijftien jaar zal stijgen. Woningzoekenden moeten lang wachten op een woning in Goes. Het gebrek aan goedkope woningen maakt de gemeente onaantrekkelijker voor mensen die in Goes willen of willen blijven wonen. Hier is wat de PvdA betreft nog een slag te winnen. Omdat goed en goedkoop wonen een recht is voor iedereen. En niet alleen voor de Goesenaren die momenteel kunnen profiteren van een extreem lage hypotheekrente.
Afrondend
Het zal duidelijk zijn: wat de PvdA betreft gaat er al veel goed maar kan er ook veel nog beter. We hopen dat nu eindelijk, na jaren van beloften, de burgerparticipatie op de rails wordt gezet. De Goesenaren verdienen dat. We zouden het ook fijn vinden als we tijdens deze begrotingsbehandeling heldere afspraken kunnen maken over de schuldpositie van de gemeente. We wachten af op welke wijze het college invulling aan een lokaal klimaatbeleid gaat geven. Wat onze nieuwe burgemeester betreft, we hopen dat haar de kennismaking met Goes en de Goesenaren bevalt en zij de burgemeester gaat worden die ze zich voornam toen ze solliciteerde.
Amanda van Hertum
Aysegul Devrim
Danny Nije
John van Tiel
Kees Hoogstrate
Marco Eestermans
Patric de Schepper
Ralph van Hertum
Wouter van der Pijl
Wiert Omta
Willy Witt
