Salvador Allende (1908 – 1973)
Salvador Allende (1908 – 1973)
Dinsdag 11 september 1973 is zo’n dag die altijd in het geheugen blijft, althans bij mij. In Chili maken het leger en de CIA een einde aan de democratisch gekozen regering van president Salvador Allende. De socialist Allende probeerde grote hervormingen door te voeren en was voor socialisten en sociaaldemocraten over de hele wereld een voorbeeld. Wanneer soldaten het presidentieel paleis binnen vallen, op zoek naar Allende, pleegt deze zelfmoord. De staatsgreep vormt het begin van een van de grofste dictaturen uit de moderne geschiedenis.
Duizenden Chilenen redden hun leven door te vluchten. Veel van hen komen naar Europa. Rotterdam wordt een van de centra waar ze zich organiseren, geholpen door Nederlandse geestverwanten. In 2005 maakt Jup de Heer een documentaire over het INC, het Instituut voor het Nieuwe Chili. Het INC was van 1977 tot 1992 gevestigd in Rotterdam, toen pas konden de uitgeweken Chilenen terug naar hun land. Het INC werd gesteund door PvdA-ers als Wim Meier en Saskia Stuiveling. Ik interviewde hen voor de documentaire van Jup: ‘Deze Gezichten, deze Ogen’. Partijvoorzitter van de PvdA en burgemeester van Rotterdam André van der Louw zouden we ook interviewen. Hij was de verpersoonlijking van de steun aan het Chileense verzet. Het interview is er niet gekomen. Hij wilde graag, een afspraak was gemaakt (het zou zijn laatste interview worden) maar hij overleed eerder dan hij zelf had verwacht.
De dood van Allende heeft veel meer indruk op mij gemaakt dan de aanslag op het WTC, ook op 11 september. Het zal door de leeftijd komen, ik was achttien. Maar ook door de verhalen van de Chileense vluchtelingen die neerstreken in Rotterdam (waar ik woonde). Het Salvador Allende Centrum aan de Wijnhaven (later gesloopt voor de aanleg van de spoortunnel) was jarenlang een prominent deel van mijn leven. Enkele dagen na de staatsgreep in Chili kreeg ik mijn eerste eigen huisdier, een kat. Ik heb niet lang over de naam nagedacht: Allende.
